De suiker werd duur betaald
Mariënburg werd in 1745 als suikerplantage gesticht door Maria de la Jaille. Na diverse malen van eigenaar te zijn gewisseld, werd de plantage in de 19e eeuw een koffieplantage. In 1882 werd de plantage, die destijds verlaten was, gekocht door de Nederlandsche Handel-Maatschappij. Zij wilde hier een centrale suikerfabriek vestigen die het suikerriet van de omliggende plantages moest verwerken. Voor de aanvoer van het suikerriet werd een twaalf kilometer lange spoorweg aangelegd, de eerste spoorverbinding in Suriname. Op 23 oktober1882 werd de suikerfabriek geopend.
Waar is de oude suikerfabriek gevestigd en hoe kom je er?
Mariënberg ligt in het district Commewijne. De voormalige plantage is bereikbaar over de weg via de Jules Wijdenbosch brug. Ook is het mogelijk om met een bootje vanuit Leonsberg over te varen naar Nieuw-Amsterdam en dan weer verder over de weg – ook prima te doen met de fiets.
Geschiedenis
De Nederlandsche Handel-Maatschappij haalde Javaanse contractarbeiders uit toenmalig Nederlands-Indië. De eerste Javanen arriveerden op 9 augustus 1890 in Paramaribo en werden vandaar naar Mariënburg gebracht. Ook hindoestanen uit Brits-Indië werkten op Mariënburg. Op 2 juli 1902 brak onder hen een staking uit omdat de NHM erg lage lonen betaalde. Uit Schotland afkomstige directeur James Mavor die zich in Brits-Guyana in de kijker had gespeeld, niet alleen door zijn meedogenloze optreden, maar ook door zijn misdragingen jegens vrouwen van contractarbeiders werd op 29 juli door de arbeiders achtervolgd en omgebracht. Dezelfde dag arriveerde een detachement van het Koloniale Leger op Mariënburg. Op 30 juli werden arrestaties verricht, waarna woedende arbeiders optrokken naar het kantoor. Toen vervolgens op de muitende arbeiders het vuur werd geopend vielen er 17 doden en 39 gewonden. De lijken werden in een massagraf gegooid en overdekt met ongebluste kalk waardoor deze niet meer te vinden zouden zijn. Van de gewonden bezweken er later nog zeven. Acht arbeiders werden veroordeeld tot 12 jaar dwangarbeid. Ter herinnering aan de opstand werd door vicepresident Ramdien Sardjoe op zondag 30 juli 2006 op Mariënburg een monument onthuld, op initiatief van de Stichting Gevallen Helden 1902.
Welke producten werden in de fabriek geproduceerd
De suikerfabriek produceerde naast rietsuiker ook rum en beschikte vanaf 1957 over een raffinaderij waarmee kristalsuiker kon worden geproduceerd. In 1964 werd de fabriek verkocht aan de N.V. Rubber Cultuur Maatschappij Amsterdam. Mariënburg leverde onder andere melasse aan Suriname Alcoholic Beverages (SAB) dat hieruit Mariënburg Rum produceerde.
Het einde
De fabriek werd in 1986 gesloten. Het fabrieksterrein en de fabriekshallen zijn nu een trekpleister voor toeristen, ondanks de vervallen staat waarin het geheel zich bevindt
